Bij de inrichting van het nieuwe Gouwedepot (van o.a. het Streekarchief Midden-Holland) ontdekte medewerker Joke Radstaat een schriftje met onbekende tekeningen van de jong overleden kunstenaar Han van der Kop. Het schriftje behoort tot de nalatenschap van ene familie Holst.

Het bevat elf kleine jeugdtekeningen van de in Schoonhoven geboren tekenaar / schilder, die als kind al verbazingwekkend getalenteerd was. Van Han van der Kop (1903-1934) bestaat een omvangrijke collectie welke al in 1958 in het bezit van de gemeente Schoonhoven is gekomen. Dit jaar zijn de werken allemaal gedigitaliseerd en op een website geplaatst. De nieuwe tekeningen zijn daar nu ook te zien. (zoekterm: Familie Holst of Streekarchief Midden-Holland)

Binnenkort zal ook de collectie, na een verblijf van ruim vijftig jaar, de zolder van het oude Schoonhovense stadhuis verlaten, om voortaan te worden bewaard in het nieuwe Gouwedepot in Moordrecht.

Klik hier om het schrift te bekijken

Foto: De werkgroep die de afgelopen twee jaar zoveel voor de collectie heeft kunnen doen.

De schilderijen en tekeningen liggen sinds begin jaren zestig op de zolder van het oude Stadhuis in Schoonhoven. Tussen vocht en stof opgeslagen is dit nooit een goede plek voor de werken geweest. Met de herindeling van de gemeente Schoonhoven op komst lijkt er eindelijk een oplossing in zicht.

De schilderijen van Ad van der Kop zijn door deskundigen bekeken en geselecteerd. Van de 111 schilderijen zal 60% worden afgestoten. Dat betekent dat dat 68 schilderijen van Ad worden vrij gegeven voor veiling en verkoop. Op dit moment is nog niet duidelijk hoe dat precies zal gaan. De opbrengst zal in elk geval worden ingezet voor het behoud van de kerncollectie.

De kerncollectie zal bestaan uit 69 schilderijen, 26 van Han van der Kop (allemaal) en 43 van Ad van der Kop. Ook alle tekeningen van Han en Ad blijven behoren tot de kerncollectie. Het opbreken van de collectie doet natuurlijk pijn, maar het is niet haalbaar alle schilderijen aan te houden. Er zal van het werk van Ad van der Kop een representatief deel (40%) overblijven.

Er wordt geprobeerd om de 69 schilderijen onder te brengen in het depot in de omgeving van Schoonhoven. Voor de tekeningen is een plek gevonden in het nieuwe depot van het Streekarchief Midden-Holland in Moordrecht.

Op donderdag 20 november 2014 wordt de voormalige Turfkelder onder het Stadhuis van Schoonhoven heropend. De gerestaureerde historische ruimte krijgt een nieuwe functie waarbij ook ruimte is voor twee werken van Han van der Kop, als vertegenwoordigers van de Collectie van der Kop.

Zelfportret van Han van der Kop Han van der Kop (1903 – 1934)	Landschap met hoge bomen Han van der Kop (1903 – 1934)

Pien Korte van Lapis Lazuli maakte in opdracht van de Gemeente Schoonhoven voor elk van de 37 schilderijen van Han van der Kop een conditie rapport op. Aan de hand van deze rapporten zal de komende jaren geprobeerd worden – middels nog te verwerven gelden – de conditie van de werken te verbeteren zodat zij weer op een waardige wijze gepresenteerd kunnen worden.

Informatie over Lapis Lazuli

conditierapport

In de maanden april t/m juni 2014 is in de Openbare Bibliotheek Schoonhoven een uniek overzicht van een deel van de Collectie van der Kop te zien geweest. Niet eerder vertoonde tekeningen van Han van der Kop uit zowel zijn kindertijd als academietijd, en minder bekende olieverfschilderijen van Ad van der Kop (alleen in april).

Op dinsdagavond 8 april vond er een lezing plaats in het Historisch Ontmoetingspunt over de collectie en het leven van de schilders. Met name Han, de Academietijd en de link met Schoonhoven kwamen naar voren. Het verhaal van 2011 werd ‘herteld’ met nieuwe feiten en inzichten. De lezing werd op woensdagmiddag 16 april ook speciaal voor de Kunstgroep van SWOS aan de Oranjeplaats gehouden.

Op donderdag 17 april vond in Schoonhoven een workshop plaats die door de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed werd geleid. Het doel van de workshop was het komen tot een waardering van de collectie en een aanzet te geven voor het maken van een collectieplan. Tien deelnemers van binnen en buiten Schoonhoven hebben vanuit hun eigen deskundigheid de collectie onder de loep genomen. De bijeenkomst was besloten en werd gehouden in de bibliotheek en in Raadszaal van het stadhuis.

Toen eind mei 2014 de huisartsenpraktijk en zorginstelling Vierstroom haar pand aan de Spoorstraat opruimden vanwege de verhuizing, dook toch ineens het schilderij ‘Seringen’ van Ad van der Kop op. Eerder al werden daar twee tekeningen van Han van der Kop gevonden. In de jaren tachtig zijn drie werken door de gemeente uitgeleend maar deze bruikleen is nooit goed omgeschreven. In 2003 werd al geconstateerd dat de werken zich niet in de collectie bevonden maar elders aan de muur hingen. Begin 2014 zijn twee werken van Han terug gehaald om te fotograferen en weer bij de collectie te voegen. Nu is ook het laatste werk weer in de collectie. Hoeveel werken er nog buiten de collectie zijn, doordat zij in de jaren hiervoor ontvreemd zijn, is onduidelijk.

Vandaag werden er 17 nieuwe familiefoto’s aan de database toegevoegd. Ze werden gevonden in een oud fotoalbum van ‘Tante Bertha’.

Deze Bertha van Klaveren is in Schoonhoven een begrip. Als schooljufrouw is zij in 1909 getrouwd met Jacob van Klaveren. Ze hebben een slagerij in de Lopikerstraat 21 en krijgen daar in 1911 hun zoon Benjamin (Benno). Oom Ferdinand Alexander Hoogendijk is getuige bij de aangifte. Wanneer de oorlog uitbreekt – zij zijn al op leeftijd – duiken zij onder bij het gezin In ’t Veld en Bunschoten. Hun zoon, die al uit huis is en pianist is, duikt onder in Rotterdam. Hij wordt in 1943 opgepakt, op straat gesmeten en door de Duitsers met een auto overreden, volgens het verhaal dat Bertha overlevert aan de familie Dooreleijers. De overlijdensakte vertelt dat hij overleed aan een nierontsteking. Jacob van Klaveren, geen gemakkelijke man, overlijdt in 1946. Bertha verliest een zusje in Westerbork en een zusje in Auschwitz en blijft alleen achter. Het pand wordt verkocht aan de familie Doorelijers die er een snackbar van maken en er enkele kamers verhuren. Tante Bertha blijft bij hen wonen en wanneer je in de snackbar staat, zie je haar in het achterkamertje zitten.” Wanneer de familie Doorelijers verhuist naar een andere woning, verhuist tante Bertha mee. Zij is een geliefde vrouw die in 1964 (in hetzelfde jaar als Johanna) overlijdt en als laatste Jood in Schoonhoven wordt begraven op de joodse begraafplaats.

Het album is in bezit gekomen van een dochter van de familie Doorelijers en zij wist niet welke mensen er op de foto’s stonden. Het zijn hele persoonlijke foto’s van moeder en de volwassen kinderen Van der Kop, vaak ook samen met tante Bertha, die geen echte tante was maar zo door de halve stad genoemd werd. Uit de foto’s blijkt dat er een intieme band bestond. Johanna noemt ’tante Bertha’ in een brief van 2 april 1958 ‘onze liefste tante’. Die is dan al 82 jaar oud. Wel heel bijzonder is een foto van het graf van Han van der Kop op Zorgvlied in Amsterdam. Ook blijkt dat de familie wat had met honden.